Dewi Sant

Dewi Sant
Ganwyd	512  Sir Benfro
Bu farw	589  Tyddewi
Dinasyddiaeth	Cymru
Galwedigaeth	offeiriad Catholig, esgob Catholig
Dydd gŵyl	1 Mawrth
Tad	Sant ap Ceredig
Mam	Non

Dewi Sant (bl. 6g; bu farw yn 589 yn ôl Rhigyfarch^[1]) yw nawddsant Cymru. Ni wyddom lawer amdano ond mae'n eitha sicr iddo fyw yng Nghymru a'i fod yn chwarter Cymro o leiaf; yn ôl Rhigyfarch, Non oedd ei fam, a dreisiwyd gan Sant - mab pennaeth Ceredigion.^[2] Dethlir Dydd Gŵyl Dewi ar 1 Mawrth. Nodir yn y Fuchedd Gymraeg Llyfr Ancr Llanddewibrefi (Llyfrgell Bodley, Prifysgol Rhydychen) ei bregeth olaf, lle dywedodd, "Arglwyddi, frodyr a chwiorydd, byddwch lawen a chedwch eich ffydd a'ch cred, a gwnewch y pethau bychain a glywsoch ac a welsoch gennyf i."

1. ↑ Cydymaith i Lenyddiaeth Cymru, d.e. Dewi Sant.
2. ↑ Gwyddoniadur Cymru tud 288;] Gwasg Prifysgol Cymru; Prif Olygydd: John Davies.